မွတ္သားဖြယ္္ရာစစ္ပညာ

ျမန္မာ့ စစ္ပညာတြင္ စစ္တိုက္ခိုက္နည္းမွာ အေျခခံအပိုင္းျဖစ္သည့္ စစ္အစီအရင္ (၇)ပါး ျဖစ္သည္။ ထိုစစ္အစီအရင္ (၇)ပါးမွ တဆင့္ ျဖာထြက္လာေသာ သ႐ုပ္သကန္မ်ားျဖစ္သည္။

စစ္အစီအရင္ (၇)ပါး

စစ္အဂၤါ(၇)ပါး (ေသနဂၤ)
စစ္ခ်ီျခင္း(၄)ပါး (ေသနာဂတိ)
စစ္ကပ္ျခင္း(၂)ပါး (ေသႏုပဂ)
စစ္ထိုးျခင္း(၆)ပါး (ေသနာယုဒၶ)
စစ္ခံျခင္း(၆)ပါး (ေသနာပဋိဂၢဟ)
စစ္ဖ်က္ျခင္း(၆)ပါး (ေသနာေဗဒ)
စစ္ျပန္ျခင္း(၃)ပါး (ေသနာနိ၀တၱန)
[ျပင္ဆင္ရန္​ ]စစ္အဂၤါ(၇)ပါး
စစ္အစီအရင္ (၇)ပါး မွ စစ္အဂၤါ(၇)ပါးသည္ စစ္စတင္တိုက္သည္ ဆိုသည္ႏွင့္ သံုးစြဲကိုင္တြယ္ရသည့္ အခ်က္အလက္မ်ား ျဖစ္သည္။

စစ္ဖ်ား စစ္လ်င္
စစ္၏ ရင္၀
စစ္၏ ပခံုး
စစ္၏ နံပါး
စစ္၏ ၀မ္း
စစ္၏ ေက်ာက္ကုန္း(ေက်ာကုန္း)
စစ္ခံတပ္ တို႔ျဖစ္သည္။
[ျပင္ဆင္ရန္​ ]စစ္ခ်ီျခင္း(၄)ပါး
စစ္ဗ်ား၊ စစ္လယ္၊ စစ္ေနာက္အညီအမွ်ခ်ီျခင္း (သမဒ႑ဗ်ဴဟာ)
ျပာသာဒ္ေဆာင္ေပါက္သကဲ့သို႔ အထပ္ထပ္ ေနာက္အားႀကီး၍ခ်ီျခင္း၊ (ပါသာဒိကဗ်ဴဟာ)
ပန္းပံုေတာင္းကဲ့သို႔ စစ္ဖ်ားႀကီး၍ ေနာက္စစ္ တေရြ႕ေရြ႕ ခ်ီျခင္း၊ (စေကၤာဋက ဗ်ဴဟာ)
မ႐ိုးစည္ကဲ့သို႔ စစ္ရင္း စစ္ဖ်ားေသး၍ စစ္လယ္အားႀကီးႀကီးခ်ီျခင္း။ (ဒိဂၤဗ်ဴဟာ)
[ျပင္ဆင္ရန္​]စစ္ကပ္ျခင္း(၂)ပါး
ေနမင္းပုံစစ္ကပ္ျခင္း။ (ပတကၤရဗ်ဴဟာ) ေနမင္းကဲ့သုိ႔ ၾကယ္နကၡတ္ျခံရံမရံဘဲ မင္းတပ္က ေရွ႕ မွာေန၊ ေနာက္မွ အျခားစစ္တပ္မ်ား လုိက္ပါရသည္။
လမင္းပုံ စစ္ကပ္ျခင္း။ (စႏၵကဗ်ဴဟာ) လမင္းကုိ ၾကယ္နကၡတ္မ်ား ၀န္းရံထားသကဲ့သုိ႔ မင္းတပ္ကုိ အလယ္မွာထားကာ အျခားတပ္မ်ား၀န္းရံျပီးလုိက္ျခင္း။
[ျပင္ဆင္ရန္​ ]စစ္ထိုးျခင္း(၆)ပါး
ဒိဇာဒိပဗ်ဴဟာ- ဂဠဳန္ေတာင္ျဖန္႔သကဲ့သို႔ စစ္ဆင္စစ္ထိုးနည္း၊
၀ါရိေ၀ဂဗ်ဴဟာ- ေရအယဥ္စီးဆင္းသကဲ့သို႔ စစ္ျဖန္႔ကာ ေနာက္မဆုတ္ဘဲ စစ္ထိုးနည္း၊
ဥသဘဗ်ဴဟာ- ႏြားလားဥသဘကဲ့သို႔ ေအာ္ဟစ္ျခိမ္းေခ်ာက္ကာ ဟန္ေရးျပ၍ အျပင္းအထန္ စစ္ထိုးနည္း၊
ဓႏုက ဗ်ဴဟာ- တင္ထားေသာ ေလးၫိႈ႔ကဲ့သို႔ ပ*** လေရး ေကြးပံု စစ္ထိုးနည္း၊
မကာရဗ်ဴဟာ- မကာရ္းကြက္ကဲ့သို႔ အထပ္ထပ္ စစ္ထိုးနည္း၊
ဘုဇဗ်ဴဟာ- ေျမြတြားသကဲ့သို႔ ေကာက္တက်စ္ စစ္ထိုးနည္း။
[ျပင္ဆင္ရန္​]စစ္ခံျခင္း(၆)ပါး
နဒီစရဗ်ဴဟာ- ရင္ေပါင္တန္း၍ တံတားပမာခံျခင္း၊
၀ိစၦိကဗ်ဴဟာ- ကင္းၿမီးေကာက္လက္သကဲ့သို႔အလယ္ပင္းေစၿပီးလွ်င္ ၀ဲယာေထာင္၍ခံျခင္း၊
သကဋဗ်ဴဟာ- လွည္းဦးကင္းကဲ့သို႔ ၀ဲယာထား၍ ေရွ႕တပ္လြန္ခံျခင္း၊
မဓု၀တၱနဗ်ဴဟာ- ပ်ားအံုကဲ့သို႔ တ၀န္းတစုတည္းခံျခင္း၊
စကၤပါဒဗ်ဴဟာ- က်ီးေျခကဲ့သို႔ေရွ႕ ၃-တပ္၊ ေနာက္ ၁-တပ္၊ အလယ္၌ မင္းစစ္သူႀကီးေန၍ ခံျခင္း၊
ဥဒၶနဗ်ဴဟာ- ခံုေလာက္ကဲ့သို႔ ၃-တပ္ ဆိုင္ခံျခင္း။
[ျပင္ဆင္ရန္​]စစ္ဖ်က္ျခင္း(၆)ပါး
[ျပင္ဆင္ရန္ ​]စစ္ျပန္ျခင္း(၃)ပါး
အဂိၢ ဇာလ ဗ်ဴဟာ မီးေတာက္မီးလွ်ံကဲ့သို႔ ထင္ထင္ရွားရွား ၀ါးမ်ိဳဖ်က္ဆီး၍ ဆုတ္ျပန္ျခင္း၊
အမာ၀ါသီ ဗ်ဴဟာ- လကြယ္သကဲ့သို႔ မသိမသာဆုတ္ျပန္ျခင္း၊
သီဟဂတိ ဗ်ဴဟာ-ျခေသၤ့သြားသကဲ့သို႔ ရဲရဲတင္းတင္း ေရွ႕တက္ ေနာက္ဆုတ္ျပန္ျခင္း၊
သတၳနာဒိ ဗ်ဴဟာ လက္နက္သံေပးဟစ္ေၾကြးႀကိမ္းေမာင္း၍ ျပန္ျခင္း၊
မဂၢဆိႏၷ ဗ်ဴဟာ- လမ္း တံတားတို႔ကို ဖ်က္၍ျပန္ျခင္း၊
စိရတၱ ဗ်ဴဟာ- ၾကာျမင့္ ေျဖးေႏွးစြာေန၍ျပန္ျခင္း။