စာဆိုေတာ္ႏွင့္ လက္ရံုးရည္

စာဆိုစစ္သားမ်ား
စစ္သားဟူသည္ လူၾကမ္းလူရမ္း ဟုယူဆၾက၏။ သို့ယူဆသည္မွာ ယူဆထိုက္ ေသာအေၾကာင္းရွိေသာေၾကာင့္ျဖစ္ေပမည္။ စစ္သားသည္ မႏုႏိုင္ မေပ်ာ့ႏိုင္ ႏုက ေပ်ာ့က စစ္သားမျဖစ္ျပီ။ သာမန္ေယာက်ာ္းမ်ားပင္ စစ္သားျဖစ္ရန္ ခဲယဥ္း၏။ ႏူးညံ့ေပ်ာ့စိက စစ္သားဘ၀ႏွင့္ေ၀းေတာ့သည္။ အႏု အေပ်ာ့ဆိုရာတြင္ ကိုယ္ခႏၶာ ၾကံ့ခိုင္ရမည္။ ေတာင့္တင္းရမည္။ မိန္းမလို မိန္းမရ၊ အသားေပ်ာ့စိ ေပ်ာ့ဖပ္၊ ေလလာက လဲမည့္သူကို စစ္သည္လက္မခံ လက္ခံျပန္ ကလည္း ကိုႏြဲ ့ေႏွာင္းကား ၾကာရွည္ခံမည္ မဟုတ္ေခ်။ ေယာက်ာ္းပီသေသာလူမွ စစ္သားဘ၀တြင္ ခိုင္ျမဲစြာတည္ေနေပမည္။ စစ္သားဘ၀သည္ မေအးခ်မ္း မသာယာေခ်။ ဇြဲနဘဲရွိသူမွ တာရွည္အမွုထမ္းႏိုင္သည္။ စစ္သားဘ၀၏ တာ၀န္ၾကီးေလးပံု ဆင္းရဲပင္ပန္းပံုကို သွ်င္မဟာရ႒သာရသည္ “အေကြ ့အလည္၊ ကင္းရွည္ ကင္းတို၊ သူလွ်ိဳ သူကယ္၊ မ်ိဳး၀ယ္ ေရာျပြမ္း၊ စံုစမ္း နက္တံ၊ ၿမိဳ ့ခံ ၿမိဳ ့ထို၊ တညိွဳး သမ္းသမ္း၊ ပူခ်မ္း ဆင္းရဲ၊ ကိုက္ခဲ ျဖဳတ္ျခင္း၊ အိပ္ခ်င္အိပ္ရ၊ လြမ္းတအိမ္ရာ၊ ေညာင္းညာ ထုိင္ေန၊ စစ္ေျမ မွုထမ္း” ဟုေဖာ္ျပခဲ့၏။ အင္း၀ေခတ္က စစ္သားဘ၀သည္ ဤမွ်ၿငိဳျငင္ခဲ့လွ်င္ ယခု ျပည္ေထာင္စုေခတ္က စစ္သားဘ၀ကား မည္မွ်ပင္ပန္းေပမည္နည္း။

စစ္သားေလးမ်ိဳး
ကိုယ္ခႏၶာေတာင့္တင္းျပီး စြမ္းပကားႏွင့္ျပည့္စံုရမည္မွာ စစ္သားဘ၀၏ လိုလားအပ္ ေသာ အဂၤါတရပ္ျဖစ္ေခ်သည္။ ကိုယ္ခႏၶာခိုင္မာ က်န္းတန္းေသာ္လည္း စိတ္ႏွလံုးကား မၾကမ္းတမ္းဘဲ ႏူးညံ့ႏိုင္ေပသည္။ အရာခပ္သိမ္းတြင္ ကိုယ္က်န္း စိတ္ၾကမ္းရမည္ဟု မဆိုသာ ေခ်။ ကိုယ္ခႏၶာက်န္းတန္းေသာ္လည္း စိတ္မၾကမ္းတမ္းဘဲ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ကိုယ္ခႏၶာႏုနယ္ ေသာ္လည္း စိတ္ၾကမ္းတမ္းသည္လည္းရွိေလသည္။ လူပံုကား မင္းသားစိတ္ထားကာ ဘီလူး ျဖစ္ႏိုင္ေပသည္။ မိုးႏွင့္သရက္ အိုးႏွင့္ၾကြက္သို့ စစ္သားေလးမ်ိဳးေလးစားရွိႏိုင္သည္။ ထိုစစ္သားေလးမ်ိဳးကား
ကိုယ္က်န္း စိတ္ၾကမ္း စစ္သား
ကိုယ္က်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သား
ကိုယ္မက်န္း စိတ္ၾကမ္း စစ္သား
ကုိယ္မက်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သား
တို့ျဖစ္ေလသည္။ ထိုစစ္သားေလးမ်ိဳးအနက္ ကိုယ္က်န္း စိတ္ၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးကို လူတို့သည္ ရႊံရွာေၾကာက္လန့္ၾကသည္။ ကိုယ္က်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးကို ခ်စ္ခင္ေလးစားၾကသည္။ ကိုယ္မက်န္း စိတ္ၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးကို ေရွာင္လႊဲမုန္းတီးၾကသည္။
ကိုယ္မက်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးကို အရိုအေသတန္ၾကသည္။ ထိုသို့ျဖစ္ရာ ကိုယ္က်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးသည္ က်န္စစ္သား သံုးမ်ိဳးထက္ မ်က္ႏွာပြင့္လန္းေလေတာ့သည္။

ပုထုဇဥ္ စစ္သား
ကိုယ္က်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးကား ရွာမွရွားသည္ဟု ေျပာၾကေပမည္။ သို့ေသာ္ ထိုစစ္သားမ်ိဳးကား လူအမ်ားထင္သေလာက္ မနည္းပါးလွေခ်။ စစ္သားျဖစ္လွ်က္ စိတ္မၾကမ္း သျဖင့္ ထင္ေပၚေလသည္။ စစ္သားဆိုလွ်င္ ဘီလူး သားဘက္ပမာ ထင္ေနသည့္အၾကားမွ စိတ္၏ႏူးညံ့သိမ္ေမြ ့မွုသည္ စစ္သားဘ၀၏ျမင့္ျမတ္မွုကို ထင္ရွားေစသည္။ စိတ္၏ႏူးည့ံ သိမ္ေမြ ့မွုကို စစ္သားဘ၀တြင္ မရေကာင္းဟုထင္လွ်င္ မွားေပမည္။ စစ္သားသည္လည္း သူလိုငါလို ပုထုဇဥ္ပင္ျဖစ္၏။ ေသြးႏွင့္ကိုယ္ သားႏွင့္ကိုယ္ပင္ျဖစ္၏။ အမ်ားနည္းတူ စိတ္၏ ခံစားမွု အမ်ိဳမ်ိဳးႏွင့္ ဆက္ဆံလွ်က္ရွိ၏။ လူ့ဘ၀ လူ့ထံုးတမ္းမွ မလြန္ေျမာက္ႏိုင္ေခ်။ ခ်စ္မွု၊ ခင္မွု၊ လြမ္းမွု၊ ေဆြးမွု၊ ေပ်ာ္မွု၊ ရႊင္မွု စသည့္လိွုင္းဂရက္ တံပိုးအၾကားတြင္ နစ္တံုေပၚတံု ရွိေလသည္။ ထိုကဲ့သို့ေသာ ကိုယ္က်န္း စိတ္မၾကမ္း စစ္သားမ်ိဳးတြင္ သူ၏ရင္တြင္၌ ျဖစ္ေပၚ လွုပ္ရွားမွု ေတြ ့သိခံစားမွုတို့ကို မွတ္တမ္းတင္ခဲ့ေသာ စာဆိုမ်ားလည္း ျမန္မာ့စာေပတြင္ ထင္ရွားစြာရွိေပသည္။ စာဆိုစစ္သား၏ ရင္အတြင္၌ျဖစ္ေပၚလာေသာ ခံစားမွုတို့ကုိ ေနာင္လာေနာင္သားတို့ သည္ မိမိတို့၏ အေတြ ့အၾကံဳႏွင့္ဆန္းစစ္ၾကည့္ႏိုင္ေစရန္ ထိုစာဆိုစစ္သားတို့သည္ ႏွလံုးေသြး ျဖင့္ေရးသကဲ့သို့ ထင္ရွားျပတ္သားစြာ ေရးသားစီကံုးခဲ့ၾကသည္။ ရိုးတြင္းျခင္ဆီကို ေဖါက္ထြင္းျပီး အူလွိုက္ သဲလွိုက္ေရးသားခဲ့သျဖင့္လည္း ဖတ္သူတို့၏စိတ္ကို သယ္ယူသြားႏိုင္ ေသာစာမ်ားျဖစ္ေပသည္။ ထိုစာမ်ားကို ဖတ္ရွုရင္း ထုိစာဆိုတို့၏ခံစားမွုကို ကိုယ္တိုင္ခံစားရ သကဲ့သို့ေသာ ပီတိသည္ ျဖစ္ေပၚလာေတာ့သည္။ စာဆိုစစ္သားတုိ့ကား ေခတ္အလိုက္ ရွိၾက သည္ခ်ည္းျဖစ္၏။ ယခုေခတ္တြင္လည္း စာဆိုစစ္သားမ်ားမရွိဟု မည္သူေျပာ၀ံ့ပါသနည္း။

စစ္သားႏွင့္စာေပ
ျမန္မာႏိုင္ငံသမိုင္းကိုၾကည့္လွ်င္ သမိုင္းတင္သည္မွစ၍ “စစ္” သည္ျမန္မာမ်ားအဖို့ အဆန္းမဟုတ္သည္ကို ေတြ ့ရေပမည္။ စစ္ကစားသည္။ စစ္ထိုးသည္။ စစ္တိုက္သည္။ စစ္ခင္းသည္ စသည့္ ေ၀ါဟာရမ်ားလည္း စာေပတြင္ျပည့္ႏွက္ေနေပသည္။ “စစ္” လွုပ္ရွာခ်ိန္ တြင္ စာေပသည္လည္း လွုပ္ရွားျမဲျဖစ္ေလသည္။ စစ္လွုပ္ရွာမွုနည္းသည့္အခ်ိန္တြင္ စာေပလွုပ္ရွားမွုလည္း ေလ်ာ့ပါးေလသည္။ စစ္သည္လူ၏ ကိုယ္ႏွင့္စိတ္ကို တက္ၾကြေစသည္။ စစ္ေရးစစ္ရာ မ်ားျပားေသာအခါ လူတို့၏ ကိုယ္ခႏၶာသာမဟုတ္ စိတ္သည္လည္း ရိုးတိုးရြတ ထၾကြလွုပ္ရွားေတာ့သည္။ စိတ္လွုပ္ရွားေသာအခါ စာေပသည္ အသက္၀င္လာသည္။ ယင္းသို့ စိတ္လွုပ္ရွားခိုက္ေရးသားေသာ စာေပသည္ ပင္ကိုယ္မဟုတ္။ လွံု ့ေဆာ္ေပးမွ ေရးသားေသာ စာေပ၏ အဆင့္အတန္းကို မမွီေခ်။

စာဆိုရွင္သူရဲ
စာေပထြန္းေျပာင္ခဲ့ေသာ အင္း၀ေခတ္သည္ ခရစ္ႏွစ္ ၈၀၀ျပည့္ခန့္တြင္ စစ္ကစားမွု ႏွင့္ ၾကိဳလွ်က္ရွိ၏။ ထိုအခါတြင္ စာေပေကာင္းကင္၌ ရွင္သူရဲ ၾကယ္မင္းသည္ ထြန္း၀င္းေန ေလသည္။ရွင္သူရဲကား စာဆိုစစ္သားျဖစ္၏။ သခင္ေထြး ဧးခ်င္းႏွင့္ရတုမ်ားကို သီကံုးခဲ့ သည္။ေရွးယခင္က ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ မိုးစဲေလေသာအခါ၌ စစ္ခ်ီတက္ျမဲျဖစ္၏။ ထိုသို့ေသာ စစ္ခ်ီတက္ရာသို့ လိုက္ပါ အမွုထမ္းရေသာ ေမာင္ေတာ္စစ္သားအား သူ့သက္ေ၀သည္ တုန္ေအးေသာ ေဆာင္းရာသီ တပို့တြဲလ၌ ထူးကဲစြာတမ္းတေမွ်ာ္ေခၚမိသည္။ ထိုလတြင္ ဆီးေသး ႏွင္းေပါက္တို့ တေဖ်ာက္ေဖ်ာက္က်ဆင္းလွ်က္ ေပါက္ပင္ လဲပင္တို့သည္လည္း ကင္းစ၊ ခြါညိဳပန္းကလည္း ရနံ့ၾကဴဆဲအခါျဖစ္ေပသည္။ ထိုအခါ ခ်စ္သူႏွင့္ေ၀းကြာေနေသာ သက္ေ၀သည္ ခ်စ္သူကိုယ္စား ပန္းထိုးေစာင္ကို ျမင္ရတုိင္း အသည္းမ်ားေၾကြက်လုမတက္ ျဖစ္ရေလသည္။ အိပ္ရာထက္တြင္ ခ်စ္သူ၏ ကိုယ္ရနံ့သည္ သင္းပ်ံ့ဆဲျဖစ္၍ မယ္တေယာက္တည္း အိပ္စက္၍မရေခ်။ ခ်စ္သူေရာက္မည့္သတင္းကိုသာ နားစြင့္လ်က္ လြမ္းဆြတ္ေနရွာသည္။ ခ်စ္သူမဲ့သျဖင့္ ေရႊရင္ေညာင္းလ်က္ရွိေၾကာင္းကို ဤသို့ဖြဲ ့ဆိုခဲ့သည္။

မဥၨဴပြင့္ေ၀၊ ေလျပည္ဆြတ္က၊ နံ့ျမတ္ၾကိဳင္ေအး၊
တေမႊးေမႊးလွ်င္၊ ဆီးေသးေၾကြေပ်ာက္၊ လဲေပါက္ကင္းစ၊
ႏြယ္ျမလူလူ၊ ၀တ္ျဖဴပ်ံ့ရႊင္၊ ေနစဥ္တြင္၀ယ္၊
သည္ပင္မနီး၊ မယ္ထီးစက္ခါ၊ ေမြ ့ရာလပ္ၾကြင္း၊
ရင္တြင္းထည္လည္း၊ ပန္းထိုးခ်ည္းကို၊ ေဆြနည္းႏွမ၊
ျမင္ကသနား၊ လြမ္းအားပူက်င္၊ မရႊင္ေျပာင္းေခြ ့၊
ျဖစ္ဘိ၍တည့္၊ မင္းေခ် ့ရန့ံ၊ ပ်ံ့လ ကာကာ၊
နံ့သာၾကိဳင္ရႊင္၊ သလင္းေပၚၾကက္၊ ေမြ ့ရာထက္တြင္၊
စမက္တတ္လွ်င္း၊ ေနာင္သည္မင္းကို၊ ေရာက္တင္းေမးေထြ၊
လြမ္းလွ်က္ေနသည္၊ ရင္ေရႊေညာင့္ငံ့လွည့္ကာေသာ။

ျပည္န၀ေဒးၾကီး
ရွင္သူရဲတို့၏ အင္း၀ေခတ္ကိုလြန္ေျမာက္၍ ေတာင္ငူေခတ္ေရာက္ေသာအခါ စစ္ကိုင္း ေထာင္သင္း၊ စလင္းလက်ာ္၊ ျပည္မွာ န၀ေဒးဟု သံုးနာမည္ေမႊးခဲ့ေသာ ရတုစာဆို ပေဂးသည္ ႏွစ္ရာေက်ာ္မွ်ေသာ ရတုမ်ားကိုစပ္ဆုိခဲ့ေပသည္။ န၀ေဒးၾကီးသည္ ရတုစာဆိုသာမဟုတ္ မေနာ္ဟရီပ်ိဳ ့ႏွင့္ မင္းတရားမယ္ေတာ္ၾကီးဧခ်င္း ဘုရင့္ႏွမေတာ္ဧခ်င္း ကိုလည္း စီကံုးခဲ့၏။ စာဆိုန၀ေဒးၾကီးသည္ ထိုေခတ္အတြင္းက စစ္ေၾကာင္းအသြယ္သြယ္တြင္ ပါ၀င္ထမ္းရြက္ခဲ့၏။ ေရာက္ေလရာရာ အရပ္ေဒသတေလွ်ာက္ တန္ခိုးၾကီးေစတီပုထိုးတို့အား တုိင္တည္ေသာအား ျဖင့္ ဘုရားတိုင္ရတု အမ်ားကိုစပ္ဆိုခဲ့ေပသည္။ တခါတရံတြင္လည္း စိတ္ကူးနယ္ က်ယ္ျပန့္ သည့္အေလ်ာက္ တာ၀တိ ံသာ နတ္ျပည္တြင္ရွိေသာ စူဠာမုနိေစတီကို၄င္း တရုပ္ျပည္ (သင္းတြဲျပည္) ရွိ စြယ္ေတာ္ဘုရားကို၄င္း ရည္ညႊတ္ျပီး တိုင္တန္းခဲ့ေသးသည္။ ေစတီပုထိုး အႏွံ့အျပားသို့ ေရာက္ခဲ့သည္ကို န၀ေဒးၾကီးေရးသည့္ ဘုရားတုိင္ရတုမ်ားကို ၾကည့္ျခင္းအား ျဖင့္သိႏိုင္၏။ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ အေနာက္ဘက္၌ဆိုလွ်င္ ဒြါရ၀တီ (သံတြဲျမိဳ ့) အံေတာ္ေစတီကို ၄င္း အေရွ ့ဘက္၌ဆိုလွ်င္ ဇင္းမယ္တြင္ တည္ထားေသာဆုေတာင္းျပည့္ဘုရား ျဗေက်ာ္ဘုရား ျဗသိန္ဘုရားတို့ကို၄င္း ျမန္မာႏိုင္ငံအတြင္း တန္ခိုးၾကီးေစတီေတာ္ အဆူဆူကို၄င္း တုိင္တည္ ခဲ့၏။ ဘုရားတိုင္ရတု အေရအတြက္မွ်ပင္ စစ္ရတုမ်ားကို ဖြဲ ့သီခဲ့သည္။ န၀ေဒးၾကီး ေရးသား သမွ်ေသာ ရတုမ်ားတြင္ ဘုရားတိုင္ (၃၃) ရာခိုင္ႏွုန္း စစ္ရတု (၃၃) ရာခိုင္ႏွုန္း မယ္ဘြဲ ့(၁၄) ရာခိုင္ႏွုန္းႏွင့္ မိုးေတာ၊ ေက်းေစ၊ ေရလား၊ ေတာလား၊ ျမိဳ ့ဘြဲ ့၊ သၾကားတိုင္ စသည္ျဖင့္ အေထြေထြ (၂၀) ရာခိုင္ႏွုန္းပါ၀င္သည္။ ဤမွ် စစ္ရတုတြင္အားသန္သည္မွာ န၀ေဒးၾကီးကိုယ္ တိုင္ “စစ္ေျမမွုထမ္း” ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ေပတည္း။

ဘုရားတိုင္ရတုမ်ား
န၀ေဒးၾကီးသည္ ဘုရားတုိင္ရတုမ်ားကို စပ္ဆိုရာ၌ သူတုိင္တည္မည့္ေစတီ ပုထိုး တို့၏သမိုင္းေၾကာင္းကို ေနာက္ခံထားျပီးေရးေလ့ရွိသည္။ ဗဟုသုတကို လိုလားရွာေဖြ ဆည္းပူးသည့္အေလ်ာက္ျပန္ျပီး တဆင့္ေဖာက္သည္ခ်ခဲ့သည္။ ထိုသို့ျဖင့္န၀ေဒးၾကီး ေရးသားေသာ ဘုရားတုိင္ရတုမ်ားသည္ ဘုရားသမိုင္းမ်ားကို မေပ်ာက္ပ်က္ေစရန္ ထိန္းသိမ္း ေပးခဲ့သည္။ စစ္ရတုမ်ားကို ေလ့လာရာတြင္လည္း စစ္သားမ်ား၏ေတြ ့ၾကံဳခံစားမွုကို ထင္လင္း စြာသိရသည္။ အင္း၀ျမိဳ ့နဂါးရံုဘုရားသို့ တုိင္တည္ေသာရတုတြင္ အလွသူေ႒း ခ်စ္သူကေလး အား သခင္အသစ္ ကၽြန္အျဖစ္ျဖင့္ အခ်စ္တံု့ျပန္ရန္ ႏွစ္ရွည္လမ်ားၾကိဳးစားျပီး အသနားခံပါ ေသာ္လည္း မည္သို့မွ် အမိန့္အေထြအထူးမရွိ၍ စိုးရိမ္ျခင္းျဖင့္ ေတြေ၀ေနပါေတာ့သည္။ ယခုအခါ၌ ေဆာင္းလည္းေဆာင္းတြင္း ႏွင္းလည္း ေအးျမျပီး ငွက္မ်ားကလည္း ေမာင္ႏွံစံု ျမဴးတူးသည့္ အခါျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ႏွမငယ္ေတာ္၏ အခ်စ္ကို မရရွိေသးေသာေမာင့္မွာ သည္ေဆာင္းရာသီတြင္ ယခင္ေဆာင္းရာသီမ်ားႏွင့္မတူဘဲ ပိုမိုခ်မ္းေအးလွပါသည္။ ထိုသို့ေသာ အခ်စ္ေ၀ဒနာမွာ နဂါးရံုဘုရားရွင္သည္ တန္ခိုးေတာ္ျဖင့္ ကယ္မေတာ္ မူပါဘုရား။ ခ်စ္သူ၏ရင္ခြင္၌ မၾကာမတင္ ခိုလွံဳခ်င္ပါျပီ။ စိတ္ႏွလံုးသည္ ပန္းမာလာ အလား မတည္ၾကား ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ထိုျဖစ္အင္ကို ရတုျဖင့္ ဤသို့ညဏ္ကြန့္လွိုင္း ခဲ့သည္။

ညက္စင္မြတ္ၾကည္၊ ဘံုေျခာက္မည္၌၊ ျပစ္ျခည္ကင္းလြတ္၊
အားလံုနတ္လွ်င္၊ တုမွတ္ဖက္မွ်၊ ျပိဳင္လာၾကလည္း၊
ေသာ္တာေရာင္တြင္၊ ၾကယ္ႏွယ္ထင္လိမ့္၊ ညိဳစင္ႏြဲ ့ရႊန္း၊
လွမ်ားပန္းကို၊ ကံညႊန္းျခီးျမွင့္၊ ဖုန္းသစ္ပြင့္က၊
သခင့္အသစ္၊ ကၽြန္အျဖစ္ျဖင့္၊ စိစစ္တရက္၊ ခန့္ေရတြက္၍၊
ခ်စ္သက္ဆယ္ဆ၊ ေလွ်ာက္မ်ားလွသည္၊ တံု့မွ်မေျပ၊
စိုးရေလခဲ့၊ ရစ္ေခြလည္ယွက္၊ ေက်းငွက္ႏြဲ ့မွီ၊
ေဖၚစံုညီလ်က္၊ ရာသီႏွင့္ႏွင္း၊ မယ္ကပင္း၍၊
ေဆာင္းခ်င္းမတူ၊ အခ်မ္းထူေသာ္၊ သည္းအူညႊတ္ေပ်ာင္း၊
ေနာင့္အေၾကာင္းကို၊ ဥာဏ္ေပါင္းစၾကား၊ ျဖည့္လွ်င္းပါေလာ့၊
မကြာေရႊရင္၊ တူစံုခ်င္သည္၊ ပန္းသြင္ညႊတ္ရည္၊
ဆင္ေတာ့သည္။

န၀ေဒးၾကီးႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္စာဆိုေတာ္ၾကီးမ်ားကား ရတုတမ္းခြန္ စိုက္ေတာင္ငူ၊ ဘုရင္ နတ္သွ်င္ေနာင္၊ မင္းေဇယ် ရ ႏၱမိတ္ႏွင့္ ရွင္သံခိုတို့ပင္တည္း။ ထိုသူမ်ားသည္လည္း စစ္ေရး စစ္ရာမွ မလႊဲကင္းႏိုင္ၾကကုန္။ အေျပးအလႊား စစ္ကစားေနေသာေခတ္တြင္ ထြန္းကားသူမ်ား ျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ စစ္ေျမျပင္ႏွင့္ ကံဆံုခဲ့ၾကသည္။

နတ္သွ်င္ေနာင္
နတ္သွ်င္ေနာင္ကား ရတုစာဆုိမ်ားတြင္ အထြတ္တုိင္သူဟု အသိအမွတ္ျပဳၾကသည္။ ႏူးည့ံသိမ္ေမြ ့လွေသာ ႏွလံုးအၾကားမွ တဖြားဖြားေပၚထြက္လာေသာ အခ်စ္ေသြးကို သူ့ တကိုယ္လံုး၌ ပ်ံ ့ႏွံ ့တည္ေစသည္။ ထိုမွ်သာမက သူ့စာေတာ္ကို ဖတ္ရေသာအခါ ႏုလွစြာေသာ ႏွလံုးသားကို ယႏၱယားစက္ဆင္၍ ေကာင္းကင္က လွုပ္ဘိသကဲ့သို့ ပိတိသုခကို ျဖစ္ေစေတာ့သည္။ ေရႊျမင္တင္ ဘုရားတိုင္ရတုတြင္ နတ္သွ်င္ေနာင္သည္ သူ၏စိတ္တြင္ျဖစ္ ပံုကိုဤသို့ ေဖၚျပခဲ့သည္။ ေရႊျမင္တင္ဘုရားရွင္ကို သူ၏ခ်စ္သူအား ဖူးေစလိုလွ၏။ ခ်စ္သူ ႏွင့္ အတူတြဲလ်က္ ဆုေတာင္းရမူ ေတာင္းဆုျပည့္ေပမည္ဟု ထင္မွတ္ေတာ့သည္။ ယခုတမူ ခ်စ္သူမပါဘဲ ေနာင္တကိုယ္တည္းျဖစ္၍ စိတ္ႏွလံုးမၾကည္ျမႏိုင္ေတာ့ေခ်။ အကၽြတ္ဆုကို မေတာင္းရက္ေတာ့ပါ။ ထိုသို့ သူ့အခ်စ္ကို ရတုျဖင့္ ဖြင့္လွစ္ခဲ့ေပသည္။

ဖူးပါေစခ်င္၊ ျမတ္ခ်စ္သွ်င္၀ယ္၊ သက္၀င္ၾကည္ျဖဴ၊
စံုဘိမူကား၊ အတူသံျမ၊ ေတာင္းတုိင္းရ၏၊
ကဲဆထပ္ကာ၊ ေနာင္သာေနာင္ခ်ည္း၊ ေဖၚနည္းမရႊင္၊
ျမတ္ျမင္တင္၀ယ္၊ အိမ့္ရွင္ကလ်ာ၊ မယ္မပါမူ၊
ေျမာ္ကာမတည္၊ မူေမာ္လည္ရွင့္၊ ကၽြတ္မည္ဆုမွ်၊
မိန့္ဟမိန့္ျမတ္၊ မေကာင္းတတ္ခဲ့၊ ရွိ၀တ္ပူေဇာ္၊
ၾကည့္ရွုေမွ်ာ္လည္း၊ သွ်င္ေတာ္ၾကငွန္း၊ ထြက္ဦးစြန္းသည္၊
ေျပာင္းရႊန္းေျပာင္းေ၀ ၀ွန္ေတာ့သည္။


ေဇယ် ရ ႏၲမိတ္
နတ္သွ်င္ေနာင္ဘုရင္ႏွင့္ ေခတ္ျပိဳင္စာဆုိျဖစ္ေသာ ေဇယ် ရ ႏၲမိတ္ သည္လည္းခ်စ္သူ ၏ ခ်စ္ဒုကၡကို ဤသို့ျခယ္စီခဲ့သည္။ စစ္ေျမတာသို့ လိုက္ပါထမ္းရြက္ေနရေသာ အခါ၌ပင္ ခ်စ္သူ၏ ခ်ိဳျပံဳးၾကည္ေအးေသာ မ်က္ႏွာကို မည္သည့္အခါမွ ဖူးေတြ ့ရအံ့နည္းဟု တိတ္တိတ္ ခိုးၾကံစည္မိေပသည္။ ခ်စ္သူထံသို့ လြမ္းစာေခြကို မေပးအားသျဖင့္ အခ်စ္လွိုင္းၾကီးမားေနပါ သည္။ စစ္သားျဖစ္သည့္အေလ်ာက္ အရပ္ေလးမ်က္ႏွာသို့ လွည့္ပတ္သြားလာေနရေသာ ေမာင္ေတာ္ျပန္ေရာက္မည့္ေန့ကို ခ်စ္သူသည္ ေျမွာ္ငံ၍ေနလိမ့္မည္ကို

ႏွံ ့သက္ေ၀၍၊ မေသြၾကျပီ၊ ခ်စ္ျခင္းညီသည္၊
အာနီမုတၱ၊ ၀ဠာဟႏွင့္၊ ျဖဴစြၾကည္လင္၊
ပုလဲသြင္သို့၊ သခင္ေနာင္သက္၊ ငယ္ကၽြမ္းဖက္ကို၊
လြမ္းလ်က္ေရးရာ၊ စစ္ေျမတာ၀ယ္၊ ေန၀ါလည္း ရွိမ္း၊
ေရေပါက္သိမ္းက၊ ခ်မ္းျငိမ္းျမ၀ါ၊ ကုမုဒါၾတာသို့၊
မ်က္ႏွာေရႊစင္၊ မျမင္မျခင္း၊ ေမွ်ာ္တင္းဆိုခိုး၊
ေရာက္ႏိုးႏိုးႏွင့္၊ လြမ္းမိုးေထြလာ၊ လက္ေဆာင္စာကို၊
ထပ္ခါထားျပန္၊ ခ်စ္အားသန္၍၊ စုန္ဆန္သြားေျမာက္၊
ၾကည္းေရ ေရာက္လည္း၊ ေရွ ့ေနာက္ေျမာက္ေတာင္၊ ကုန္ေအာင္ႏံုမွ်၊
စုန္ဆန္ရသည္၊ ရွုတေနာင္မင္း၊ ေမးတင္းရက္ေရ၊
စံုေထြမွာလိမ့္မည္တမံု့။

ရွင္သံခို
ေဇယ် ရ ႏၲမိတ္၏တူကား ရွင္သံခိုတည္း။ ရွင္သံခိုသည္ ရတုဆိုရာတြင္ အရွင္သခင္ ျဖစ္ေသာ နတ္သွ်င္ေနာင္၏နည္းနာကို လိုက္ေသာအားျဖင့္ သိပ္သည္းက်စ္လ်စ္ေပသည္။ စာဆိုမ်ား၏ ေသြးသည္ ရွင္သံခို၏ ကိုယ္တြင္ကိန္း၀တ္ေနရကား ရွင္သံခို၏ ရတုမ်ားသည္ ခ်ိဳျမိန္လွ၏။ ရွင္သံခိုထြန္းကားရာေခတ္ကား ေညာင္ရမ္းေခတ္ဦးျဖစ္ေလသည္။ စစ္မက္ေရးရာ မင္းေရးရာေၾကာင့္ လေညာင္းႏွစ္ျမင့္ လုနီးျပီျဖစ္၍ အိမ္သူဇနီးသည္လည္း စိတ္ကြက္ေပလိမ့္မည္။ ရင္ေသြးမ်ားသည္ပင္လွ်င္ ဖခင္မွန္းမသိ ရိုင္းပ်ံ ့ေလသည္။ ေရႊဘုန္း ေတာ္ပြင့္လန္းမွ ေရႊနန္းသို့ အျမန္ေရာက္ေပလိမ့္မည္။ ေရွးအခါက ယခုကဲ့သို့ စစ္ကစားမွုသည္ မၾကာတင္ပေလ။ အရွင္သခင္ ဘုရင္မင္းျမတ္သည္ မည္သည့္ အခ်ိန္အခါမွ ျပန္မည္မသိ၍ ေဆာင္းေႏြ ကုန္ေျမာက္ျပီး မိုးရာသီတိုင္ေအာင္ ၾကာျမင့္ေပလိမ့္မည္တကား ဟု ဤသို့ ဖြဲ ့ႏြဲ ့ခဲ့ေလသည္။

ခ်စ္သူသူ့ဆီ၊ မွတ္ဖြယ္ျပီတည္း၊ ကံုးသီရစ္ေခြ၊
လကိုေရမူ၊ ႏွစ္ေက်လုနီး၊ ေ၀းၾကီးေျမတာ၊
မင္းေရးရာေၾကာင့္၊ ေကြကြာေကြလြင့္၊ ေရႊဘုန္းပြင့္၍၊
ႏွစ္ျမင့္မဟူ၊ ျပန္လြယ္ကူေလာ့၊ အိမ္သူေပ်ာ္ပိုက္၊
ေခၚၾကိဳက္လွည့္ျဖား၊ သားလည္း စိတ္ခ်ဥ္၊ မယဥ္ေ၀းစြာ၊
ဖင့္ေႏွးရွာလိမ့္၊ ေရွးခါစစ္တိုင္း၊ သို့မႏွုိင္းတည့္၊
နန္းပိုင္းပြင့္ခ်ိန္၊ ရဲနရိန္လွ်င္၊ စက္ရွိန္လွ်ံညိ၊
ျပန္မသိ ၍၊ ေဆာင္းထိေႏြေရွာင္၊ ရက္ရွည္ေခါင္သည္၊
မိုးေတာင္ၾကာရာ၊ ဘိေတာ့သည္။


စိ ႏၲ ေက်ာ္သူ ဦးၾသ
အရည္အေသြးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ စာဆိုစစ္သားမ်ားထြန္းကားသည့္ ေတာင္ငူေခတ္ ေညာင္ရမ္းေခတ္တို့ ေက်ာ္လြန္လာေသာအခါ ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦး တိုင္းျပဳျပည္ျ႔ပဳ အခါတြင္ စိ ႏၲ ေက်ာ္သူ ဦးၾသ သည္ဘုရင့္စာဆိုျဖစ္ေလသည္။ ရွင္ဘုရင္ထံပါး နီးကပ္စြာ ခစားရသျဖင့္ မင္းလိုလိုက္ မင္းၾကိဳက္စီကံုးေရးသားရသည္ကမ်ား၏။ စာဆို၏ဥာဏ္ကို ဘုရင္၏ဘုန္းက တားျမစ္သကဲ့သို့ ရွိေခ်သည္။ ဘုန္းေတာ္ဘြဲ ့မ်ားကို ႏွုန္းဖြဲ ့ရာ၌ အေျမွာက္အပင့္မ်ားျပီး စိတ္ကူးနယ္ ပ်ံ ့ပ်ဴးပံုမရေခ်။ သို့ရာတြင္ ဘုရင့္ဘုန္းရိပ္လြတ္ေသာ အဖြဲ ့မ်ား၌ကား ဦးၾသ၏ ပင္ကိုယ္ဥာဏ္သည္ ထြန္းလင္လွ်င္ရွိ၏။ ဦးၾသကား စာဆိုသက္သက္မွ်မဟုတ္ေခ်။ ဘုရင္မင္း ျမတ္ႏွင့္အတူ စစ္ေျမျပင္သို့လိုက္ပါရေသာ “စစ္ေျမမွုထမ္း” ပင္ျဖစ္ေခ်သည္။ အေလာင္ဘုရားသည္ “ႏိုင္ငံခ်ဲ ့ေရႊဘို” အျဖစ္တိုင္းသစ္ျပည္သစ္ တည္ေထာင္လို သျဖင့္ စစ္ကစားရာတြင္ စစ္သည္ရဲမက္တို့သည္ ေန၀င္ရီတေရာတြင္ေရာက္ၾကသည္။ ထိုအခါ ေရဆိတ္ေရေၾကာင္း ေရဆိပ္မသင့္ရကား ဗိုလ္ေခ်တို့သည္ ပင္ပန္းႏြမ္းနယ္ၾကကုန္သည္။ ဆိုက္ကပ္သည့္အခ်ိန္ေႏွာင္းသျဖင့္ ထမင္းေရစာႏွင့္ ကြာေ၀းလွ်က္ ေရရြတ္သံတို့သည္ ပလူ ပ်ံေန၏။ ဤသို့ျဖင့္မျပီးေသး ေအာက္မိုးေအာက္ေလပီပီ မိုးကေလးလည္း ဖ်ဥ္းအုိးကို ရိုက္သြန္းေလာင္းရြာခ်သျဖင့္ ခိုက္ခိုက္ခြဲဘိသည့္အလား တုန္ခ်မ္းေအးၾကေပသည္။ လြမ္းသူကို ပိုမိုလြမ္းေအာင္ ဖန္တီးသကဲ့သို့ ရွိေခ်သည္။ ဤကဲ့သို့ ကသိကေအာက္ ဒုကၡအတန္တန္ အဆင္းရဲခံေနရသည္ကို ႏွမျပာျဖဴခ်စ္သည့္ သူသည္ စစ္ကစားရာ၌ ေပ်ာ္ရႊင္ ေနသည္ဟုထင္မည္ကို စိုးရိမ္ပါေတာ့သည္။ ေန၀င္မွ ေနထြက္အထိ မွတ္ျခင္ ျဖဳတ္ရဲတို့သည္ ေျခာက္လွန့္ ႏွင္ထုတ္ပါေသာ္လည္း အနည္းငယ္မွ် မျဖံဳ သဲကိုဆုပ္ပက္သည့္အလား တပ္ခ်ီ ကာ ၀ိုင္းအံုျပီး ေသြးသားကို ၀ါးမ်ိဳလွ်က္ရွိၾကသည္။ ျခင္ေထာင္မ်ား ပါရွိေသာ္လည္း ထိုမွတ္ျခင္ ျဖဳတ္ရဲတို ့ရန္မွ မလံုျခံဳခဲ့ေပ။ ေစးျခံဳပိတ္ေပါင္း ကိုင္းေတာ က်ဴေတာတြင္ ေနရ၍ မိုးသက္ေလျပင္းတို့ ေဆာ္ျမဴးသည္မွာ လြမ္းအားသည္းေစေတာ့သည္။ ေအာက္ရပ္ ေအာက္ေဒသကား ဤသို့ေနခက္ေအာင္ ဆိုးရြားလွသည္ဟု ေရွးကၾကားဖူးသည္ႏွင့္ ကိုက္ညီ ေပေတာ့သည္။

ဓႏုျဖဴတြင္ စစ္ခ်ီရတု
ဗိုလ္ပါရဲမက္တို့သည္ စစ္ခ်ီတက္ရာ၌ ဓႏုျဖဴသို့ေရာက္ရွိၾကရာ ေတြ ့ၾကံဳရေသာ ဆင္းရဲ မွုကို စိ ႏၲ ေက်ာ္သူ ဦးၾသက ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ထင္လင္းစြာေဖာ္ျပခဲ့သည္။ အလြမ္းဇာတ္ ေၾကာင္းကို ထိမိခဲ့၏။ ယခုျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္သည္လည္း တုိင္းသစ္ျပည္သစ္ တည္ေထာင္ခါစျဖစ္သည္။ စိ ႏၲ ေက်ာ္သူ ဦးၾသကဲ့သို့ စစ္ေျမျပင္အေနအထားကို ေဖာ္ျပသည့္ စာဆိုစစ္သည္မ်ားလည္းရွိေပမည္။ အေၾကာင္းတမူ ဒုတိယ ကမၻာစစ္ၾကီး၏ ေနာက္ဆြယ္ ေတာ္လွန္ေရး ေခတ္အတြင္း၌ စိ ႏၲ ေက်ာ္သူ ဦးၾသကဲ့သို့စာဆိုအေျမာက္အမ်ား ေပၚေပါက္ခဲ့ သည္ဟုၾကားသိရ၏။ ထိုစာဆိုမ်ား၏လက္ရာကား အသို့နည္း။ စစ္လမ္းျဖစ္ေသာ ဓႏုျဖဴ၌ စခန္းျပဳလုပ္ ရပ္နားေနခိုက္ ေတြ ့ၾကံဳၾကရသည့္ အေၾကာင္းအခ်င္းမွာ ဤသို့တည္း။

ဓႏုျဖဴတြင္၊ ထြတ္သိုက္၀င္လွ်င္၊ စက္ရွင္ထြန္းေတာက္၊
စံကြန္းေထာက္က၊ ေတာင္ေျမာက္အံု ့မွုိင္း၊ ေရွ ့အတိုင္းလွ်င္၊
မွီခုိင္းကမ္းယပ္၊ တင္းက်မ္းစပ္မွ်၊ မလပ္ဆိပ္ခင္း၊
ေလျပင္းလွုိင္းရိုက္၊ ၀ဲဒိုက္က်လိုင္၊ မႏိုင္ခိုင္းမက္၊
ပဲ့တက္မစား၊ ထိုး၀ါးမမွီ၊ ခတ္ခ်ီမပါ၊
ေရၾကီးရာတြင္၊ ရွုပ္လာေလွခ်င္း၊ ဦးသြင္းပဲ့ဆုတ္၊
ခ်ိတ္ကုတ္မျမ၊ ေရထဲကူးသန္း၊ ျမဳပ္မြန္းစုပ္ဖြါး၊
ၾကိဳးဖ်ားငင္ႏြဲ ့၊ ခုန္ဆြဲေဖါင္းကိုင္း၊ ကမ္းယိုင္ခိုင္း၍၊
ေလွတိုင္းပဲ့ပန္း၊ စခန္းမလွ၊ ဆိုက္ၾကရသည္၊
ခ်ဳပ္ည မွုိင္းေ၀ရီေတာ့ ၏။

တစုသူရွင္၊ အတင္တင္ဘိ၊ ဘယ္တြင္မလပ္၊
ေလွခ်င္းၾကပ္၍၊ ကမ္းယပ္မွီတြဲ၊ ဆိုဆဲမနာ၊
ညစာေ၀းလံ၊ ျမစ္ယံကမ္းေမွး၊ ရႊံေစးထူထပ္၊
ေျမလပ္ကုန္းခင္၊ မျမင္ေျမာက္ေတာင္၊ ညဥ္းေမွာင္ရီနက္၊
ဗိုလ္ရဲမက္တို့၊ စိတ္စက္ကြဲျပိဳ၊ ရွိသည္ကိုလည္း၊
တိမ္ညိဳယွက္ေစ့၊ မိုးလံုးေ၀့၍၊ ညဥ့္ေနမစဲ၊
ျဖန့္ၾကဲဆြတ္ရႊမ္း၊ အလြမ္းရွိေဟာင္း၊ အခ်မ္းေလာင္းခဲ့၊
သိန္းေသာင္းလူမ်ိဳး၊ မရႊင္ညိွဳးသည္၊
ေအာက္မိုးေအာက္ေလ ပီေတာ့၏။

ယခုပင္ပူ၊ သို့ျဖစ္အင္ကို၊ ပန္းရင္မသည္၊
ျမိတ္စို့စည္းက၊ ေနာင့္ခ်ည္း ၾကင္ခ်စ္၊ ေမတၱာရစ္သား၊
က်စ္လစ္ေစာင့္ၾကပ္၊ ျပစ္မစပ္မူ၊ တပ္အပ္မသိ၊
ေပ်ာ္ဖြယ္ရွိ၍၊ ဇာတိသူ့ခြင္၊ စစ္မွာရႊင္ဟု၊
မွတ္ထင္ေလႏိုး၊ စိုး၍ေလာင္လင္၊ သို့ရာတြင္ကို၊
ေန၀င္မိုးေသာက္၊ ႏွင္ေခ်ာက္မဆုတ္၊ မွက္ျခင္ျဖဳတ္လည္း၊
ကိုက္စုတ္ေသြးရဲ၊ ဆုပ္၍ၾကဲသို့၊ ထူထဲျခင္ရန္၊
ကာတန္မလံု၊ ဆင္းရဲပံုခဲ့၊ ေစးျခံဳပိတ္ေပါင္း၊
ကိုင္းေဖါင္းေဖါင္ၾကဴ၊ ထပ္တူမွိုင္းေ၀၊ မိုးေလေဆာ္ျမဴး၊ လြမ္းေစႏူးသည္၊
ၾကားဖူးသည္ႏွင့္ ညီေတာ့၏။

ကုန္းေဘာင္ေခတ္ဦးကား ရဲစိတ္ရဲမာန္တက္ၾကြခ်ိန္ျဖစ္သည့္ အေလ်ာက္ စိ ႏၲ ေက်ာ္သူ ဦးၾသ ႏွင့္ေခတ္ျပိဳင္စာဆိုေတာ္ အမ်ား ထြန္းကားခဲ့ေပသည္။ ထိုစာဆိုေတာ္ၾကီးမ်ားအနက္ လက္ရံုးရည္ ႏွလံုးရည္ ထက္ျမက္ေသာ ေရႊတိုက္စိုးဦးတိုး၊ လက္၀ဲသုႏၵရဦးျမတ္စံ၊ ျမ၀တီမင္းၾကီးဦးစ၊ ဆီမီးခံုရြာစားဦးရႊန္းတို့သည္ ရတုရကန္ တတန္ဘြဲ ့ၾကိဳး ပတ္ပ်ိဳးယိုးဒယား ပ်ိဳ ့လကၤာမ်ားျဖင့္ ျမန္မာစာေပကို ခ်ီးျမွင့္ခဲ့ၾကေသာ “စစ္ေျမမွုထမ္း” တို့ျဖစ္ေပသည္။ ဤကဲ့သို့ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းစဥ္း တေလ်ာက္ႏွင့္ လက္ရံုရည္ ႏွလံုးရည္ေျပာင္ေျမာက္ခဲ့ေသာ စာဆို စစ္သည္မ်ားသည္ ထင္ရွားစြာ ထြန္းေပၚသကဲ့သို့ တိုင္းသစ္ျပည္သစ္ ထူေထာင္ကာစျဖစ္ေသာ ယခုေခတ္သမယ၌ စာဆိုစစ္သားအမ်ားကို ေတြ ့ျမင္ၾကရလိမ့္မည္ဟု ေျမွာ္လင့္ရေပသတည္း။

(စစ္ႏွလံုး စာဆိုေတာ္ေန့ အထူးစာေစာင္မွ ေကာက္ႏွုတ္ေဖာ္ျပသည္။)
ဦးစိန္၀င္း(မဟာ၀ိဇၨာ)ေရးသည္။ ၁၉၅၂ ခုႏွစ္ဒီဇင္ဘာလထုတ္ ျမ၀တီမဂၢဇင္း အတြဲ (၁)၊ အပုိင္း (၂) ။